Κριτική για την ουσιαστική ανυπαρξία χρηματοδότησης της έρευνας από τον κρατικό προϋπολογισμό άσκησε ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, μιλώντας στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής, με θέμα ημερήσιας διάταξης: «Έρευνα και καινοτομία στην Περιφέρεια» και ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι 17η στην Ε.Ε., ενώ η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προτελευταία στη χώρα μας στην χρηματοδότηση της έρευνας-καινοτομίας. Ανέφερε επίσης ότι, βασικές παρεμβάσεις στο θέμα της έρευνας και καινοτομίας στη χώρα μας θα πρέπει να γίνουν με ένα μόνιμο και σταθερό πλέγμα χρηματοδοτικών και φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα, και κυρίως, από μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε νέες τεχνολογίες. Θα πρέπει επίσης, να θεσμοθετηθούν κίνητρα για τον επαναπατρισμό επιστημόνων και την ίδρυση νεοφυών επιχειρήσεων, να συνδεθούν τα αποτελέσματα της έρευνας με την παραγωγική διαδικασία, να δημιουργηθούν μορφές κάθετης και οριζόντιας συνεργασίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε καινοτόμες δραστηριότητες, να δοθούν κίνητρα για πρόσληψη επιστημόνων και ερευνητών σε τομείς αιχμής, καθώς επίσης, να υπάρξουν και εξειδικευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Δείτε την ομιλία του Νίκου Συρμαλένιου:
«Κύριε Πρόεδρε, να χαιρετίσω και εγώ από την πλευρά μου τον κ. Υπουργό και τους καλεσμένους μας τους Προέδρους των ερευνητικών Ιδρυμάτων. Νομίζω, ότι και αυτή η συζήτηση που κάνουμε σήμερα είναι μια πάρα πολύ σημαντική συζήτηση, συνέχεια των επιτυχημένων συνεδριάσεων της Επιτροπής Περιφερειών. Είναι κρίμα πραγματικά που δεν μπορούμε αυτά τα συμπεράσματα σε όλα τα θέματα που έχουμε κουβεντιάσει, να μπορούμε να τα προωθούμε και ως νομοθετικό έργο θα έλεγα εγώ. Άρα, εδώ χρειάζεται ένας επανακαθορισμός της λειτουργίας των Επιτροπών. Είναι θέμα βέβαια Κανονισμού της Βουλής και δεν άπτονται άμεσα των δικών μας αρμοδιοτήτων αλλά το λέω για προβληματισμό.
Στο θέμα που συζητάμε σήμερα, είναι προφανές ότι η Ελλάδα συνολικά και οι περιφέρειες της με τη σειρά που τις αναφέρατε πριν, είναι πολύ πίσω σε σχέση με τις ανάγκες της εποχής όταν μάλιστα μιλάμε για την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση. Επομένως, η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν βασικά εργαλεία για μια αναπτυξιακή τροχιά της χώρας και ανταγωνιστική ταυτόχρονα μέσα στο ευρύτερο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλαίσιο. Γι’ αυτό ακριβώς και η αύξηση της χρηματοδότησης είναι ευλογία. Ο Υπουργός επί δικής μας διακυβέρνησης ο Κώστας Φωτάκης που θεωρώ ότι ήταν ένας από τους πιο πετυχημένους υπουργούς, είπε ότι η χρηματοδότηση της έρευνας είναι επένδυση, δεν είναι κόστος και γι αυτό πρέπει να το κρατήσουμε ως ένα το κρατούμενο.
Διαβάζω σε άρθρο της Καθημερινής από επτά ακαδημαϊκούς καθηγητές πανεπιστημίων να κάνουν μια σοβαρή κριτική για το πώς αντιμετωπίζει η χώρα μας συνολικά το θέμα της έρευνας, λέγοντας, ότι υπάρχει ουσιαστική ανυπαρξία χρηματοδότησης της έρευνας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Εξαιρούν βεβαίως τα λειτουργικά έξοδα, τις λειτουργικές δαπάνες και το μισθολογικό κόστος και επίσης λένε ότι υπάρχει έλλειψη εθνικού στρατηγικού προγράμματος καθώς και έλλειψη επιτελικού οργάνου.
Νομίζω, ότι υπάρχουν εργαλεία και δημόσιοι φορείς όπως το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και η ΕΛΙΔΕΚ βεβαίως που θεωρώ ότι είναι επίτευγμα το ότι δημιουργήθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Όμως, πράγματι η χώρα μας με βάση τις διαπιστώσεις που κάνει το εθνικό κέντρο τεκμηρίωσης και ηλεκτρονικού περιεχομένου είναι 17η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης. Αυτό αντιπροσωπεύει το 1,27% ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της είναι στο 2,15 και θα λέγαμε ότι περίπου στη μέση βρισκόμαστε.
Εγώ κατάγομαι από τις Κυκλάδες, άρα στο Νότιο Αιγαίο είναι 12η και η προτελευταία περιφέρεια στη χώρα με μερίδιο 0,6 επί της εθνικής δαπάνης και μερίδιο 0,23 ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η χρηματοδότηση επί των ημερών ΣΥΡΙΖΑ, θεωρώ ότι πήγε πολύ καλά. Αυξήθηκε η χρηματοδότηση από 1,4 δισ. το 2014 στα 2 δισ. το 2017 φτάνοντας στο 1,15 περίπου του ΑΕΠ. Εκεί συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, οι δαπάνες από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και από άλλες πηγές του εξωτερικού.
Θα αναφέρω μερικά βασικά πεπραγμένα, εμβληματικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015- 2019 σε τίτλους: Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Ογκολογία το 2018, το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Καρδιολογία το 2019, το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβεί
ας για τα Νευροεκφυλιστικά Νοσήματα το 2019, και επίσης, στον τομέα της αγροδιατροφής εθνικά δίκτυα με τους «Δρόμους της Ελιάς», τους «Δρόμους των Αμπελώνων», τους «Δρόμους της Μέλισσας». Ακόμα άλλα δύο δίκτυα, το Εθνικό Δίκτυο για την παρακολούθηση της Κλιματικής Αλλαγής το 2019 και το Εθνικό Δίκτυο για την Κβαντική Τεχνολογία για την επώαση αναδυόμενων επιστημονικών τομέων που καθορίζουν το τοπίο των τεχνολογιών της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Αυτά, βέβαια, και γενικότερα η έρευνα και η τεχνολογία θα πρέπει να εντάσσονται στη συνολική εικόνα για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας στα πλαίσια ενός νέου παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου και να στοχεύουν, φυσικά, σε μια δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη η οποία θα επιφέρει μείωση και των κοινωνικών ανισοτήτων αλλά και μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων.
Κλείνοντας, να πούμε ότι βασικές παρεμβάσεις θα πρέπει να γίνουν με ένα μόνιμο και σταθερό πλέγμα χρηματοδοτικών και φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα, και κυρίως, από μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε νέες τεχνολογίες. Θα πρέπει επίσης, να θεσμοθετηθούν κίνητρα για τον επαναπατρισμό επιστημόνων και την ίδρυση νεοφυών επιχειρήσεων, να συνδεθούν τα αποτελέσματα της έρευνας με την παραγωγική διαδικασία, να δημιουργηθούν μορφές κάθετης και οριζόντιας συνεργασίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε καινοτόμες δραστηριότητες, να δοθούν κίνητρα για πρόσληψη επιστημόνων και ερευνητών σε τομείς αιχμής, καθώς επίσης, να υπάρξουν και εξειδικευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Αυτό είναι ένα πλέγμα προτάσεων που συμπυκνώνονται σε αυτή την φράση.
Να πω επίσης, και κάτι πιο τοπικό που αφορά τις Κυκλάδες και σε σχέση με το ΕΛΚΕΘΕ, που πράγματι, είναι ένας πολύ αξιόπιστος δημόσιος φορέας. Βρίσκεται σε εξέλιξη από ό,τι ξέρω και η εποπτεία του ελέγχου για τη ρύπανση στη Σαντορίνη- μιλάω με αφορμή το ναυάγιο του «Sea Diamond»- καθώς επίσης, νομίζω, ότι πρόσφατα αναλάβατε και την μελέτη για την ενδεχόμενη ρύπανση του λιμένα της Ερμούπολης, όπου περιμένει πολύς κόσμος να δει τα αποτελέσματα του.».
