Ήδη έχουμε μπει στη μεταμνημονιακή εποχή όπου οι δυνατότητες της Κυβέρνησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για παρεμβάσεις δικαιότερης ανάπτυξης σε όλους τους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής είναι σαφώς μεγαλύτερες. Η πρώτη παρέμβαση ήδη έγινε στο τομέα των εργασιακών δικαιωμάτων και των αμοιβών των εργαζομένων με τη ψήφιση του νόμου για την αύξηση του κατώτατου μισθού και την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού.
Προτιμώ όμως να αναφερθώ διεξοδικά τι έκανε η Κυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. μέσα στα σκληρά χρόνια των μνημονίων για να γίνει πιο εύκολα κατανοητό τι μπορεί να κάνει από εδώ και πέρα.
I. Οι παρεμβάσεις της σημερινής κυβέρνησης στον πρωτογενή τομέα
Οι αγρότες μπορούν να αξιοποιήσουν τους πόρους από το αναθεωρημένο από την σημερινή κυβέρνηση Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020 που στοχεύει στη μετάβαση της αγροτικής οικονομίας σε ένα ισχυρό και βιώσιμο αγροδιατροφικό μοντέλο, που θα οδηγήσει προοδευτικά τον πρωτογενή τομέα στην απεξάρτηση από τις επιδοτήσεις και την αδράνεια, στην ανάπτυξη και την παραγωγή και στη συνολικότερη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών της χώρας για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της ελληνικής υπαίθρου.
Για την επιτυχία των στόχων, το ΠΑΑ περιλαμβάνει:
(1) μέτρα που ενισχύουν όλους τους κλάδους της φυτικής και ζωικής παραγωγής όπως σχέδια βελτίωσης, νέοι αγρότες και μεταποίηση, (2) μέτρα που αφορούν τις δημόσιες επενδύσεις στον γεωργικό και δασικό τομέα όπως εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα, αγροτική και δασική οδοποιία, (3) γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα όπως η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία καθώς επίσης και μέτρα που προωθούν την προσαρμογή της γεωργίας και των δασών στην κλιματική αλλαγή, (4) μέτρα που αφορούν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις εκτός πρωτογενή τομέα και (5) νέα μέτρα όπως συστήματα παροχής συμβουλών, επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αγροτών, διευρυμένης συνεργασίας και εισαγωγής καινοτομίας, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, ανάπτυξη πολύ μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Ενδεικτικά αναφέρω δύο παραδείγματα για τον Ν. Κυκλάδων υλοποίησης μέτρων του ΠΑΑ, το μέτρο των Νέων Αγροτών όπου έχουν ενταχθεί 144 νέοι αγρότες με τον προϋπολογισμό της δημόσιας δαπάνης για τον νομό να ανέρχεται στο ποσό των 3.028.000 €, καθώς επίσης την ένταξη του συνόλου των έργων του μέτρου της “Αγροτικής Οδοποιίας” των Περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που κρίθηκαν ως επιλαχούσες.
Παράλληλα για την προώθηση της αγροτικής οικονομίας των μικρών νησιών και τη διασφάλιση του εφοδιασμού τους εφαρμόζεται το «Πρόγραμμα στήριξης των μικρών νησιών του Αιγαίου Πελάγους» με στόχο την χρηματοδότηση της μεταφοράς πρώτων υλών από την ηπειρωτική Ελλάδα στα μικρά νησιά και της τοπικής γεωργικής παραγωγής και των παραδοσιακών εξαγωγών από τα μικρά νησιά.
Αντίστοιχα στο τομέα της αλιείας βασικό εργαλείο για την οικονομική ενίσχυση του είναι το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας (ΕΠΑλΘ) 2014-2020 ύψους 523 εκατ. €, μέχρι σήμερα έχει ενεργοποιηθεί το 67 % της συνολικής δαπάνης του προγράμματος.
Στόχος των μέτρων του ΕΠΑλΘ είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας και της μεταποίησης των προϊόντων τους, η προστασία του περιβάλλοντος και η προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων. Μάλιστα, το ύψος της ενίσχυσης για όλους τους δικαιούχους των νησιών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι 85%.
Εκτός από τα χρηματοδοτικά προγράμματα που έχουν στην διάθεση τους οι αγρότες-κτηνοτρόφοι-αλιείς πρέπει να τονίσουμε τη σημαντική δουλειά της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου που έβαλε τάξη στο θέμα των πληρωμών των αγροτών χωρίς πρόστιμα και καταλογισμούς και προχώρησε σε μία σειρά παρεμβάσεων με στόχο την αύξηση του εισοδήματος των αγροτών.
Με τη δημιουργία της κάρτας του αγρότη εξασφαλίστηκε χαμηλότοκη χρηματοδότηση στους αγρότες, δικαιούχους της βασικής ενίσχυσης, για τη κάλυψη των αναγκών τους με εγγύηση τις κοινοτικές επιδοτήσεις. Η ρευστότητα των αγροτών ενισχύεται σημαντικά με τον νόμο για τη «διακίνηση και εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων» με την έγκαιρη εντός 60 ημερών υποχρεωτική εξόφληση των παραγωγών από τους εμπόρους. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου των ελληνοποιήσεων εφαρμόζεται πλέον η υποχρεωτική αναγραφή στο γάλα και στο κρέας της χώρας προέλευσης.
Για τη μείωση του κόστους παραγωγής, μερικές από τις παρεμβάσεις της σημερινής κυβέρνησης ήταν:
(1) η αύξηση των συνδεδεμένων ενισχύσεων στη ζωική παραγωγή έμμεσα με αύξηση του ποσού για καλλιέργειες που προορίζονται για ζωοτροφές και άμεσα με την ενίσχυση για το βόειο, αιγοπρόβειο κρέας, (2) η ρύθμιση των βοσκήσιμων γαίων με σκοπό την αειφορική αξιοποίησή τους προς όφελος της βιώσιμης ανάπτυξης, της κτηνοτροφίας και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, (3) η μείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια (από 24% σε 13%), (4) η χρησιμοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών μονάδων σε ατομική και συλλογική βάση χρηματοδοτώντας την μάλιστα μέσω των σχεδίων βελτίωσης του ΠΑΑ και (5) η θέσπιση του εργόσημου ως βασικό εργαλείο πληρωμής ώστε η δαπάνη αυτή να θεωρείται έξοδο της αγροτικής εκμετάλλευσης.
II. Φορολογικό – ασφαλιστικό
Για το φορολογικό των αγροτών θεσπίστηκε το αφορολόγητο για την βασική ενίσχυση έως και 12.000 €, για συνδεδεμένες και πρασίνισμα, δεν υπολογίζεται στο εισόδημα το σύνολο των ενισχύσεων του 2ου πυλώνα της ΚΑΠ και αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ και εισάγεται για πρώτη φορά αφορολόγητο όριο για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Για το ασφαλιστικό των αγροτών επιτεύχθηκε να μην υπάρξει μείωση στις κύριες συντάξεις του ΟΓΑ, ο αγρότης να έχει τις ίδιες παροχές με τους άλλους ασφαλισμένους, να ισχύσει η εθνική σύνταξη των 384 € και για τους αγρότες με δυνατότητα αύξησης από την ανταποδοτικότητα με βάση τις ασφαλιστικές τους εισφορές.
Η πολιτική της κυβέρνησης να συνδέσει τις ασφαλιστικές εισφορές με το εισόδημα οδήγησε το 90% των αγροτών να πληρώνει το ελάχιστο ασφάλιστρο (87 €) και το 80% των επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων λιγότερο από ότι πλήρωνε.
Με την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων πάνω από 120.000 εργαζόμενοι στο τουρισμό και αλλού θα δουν αύξηση των αποδοχών τους.
III. Μεταφορικό Ισοδύναμο
Η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζοντας την πολιτική της απέναντι στις περιφερειακές και ενδοπεριφερειακές ανισότητες εφάρμοσε και υλοποιεί το μέτρο του Μεταφορικού Ισοδύναμου (ΜΙ) που ήταν πάγιο αίτημα των νησιωτών για πολλά χρόνια. Με το ΜΙ επιδιώκεται η εναρμόνιση του κόστους μεταφοράς που αντιστοιχεί σε επιβάτες και εμπορεύματα, με μέσα θαλάσσιας μαζικής μεταφοράς, με το κόστος που ισχύει στα μέσα χερσαίας μαζικής μεταφοράς για την ίδια απόσταση.
Το ΜΙ δεν αποτελεί αντιστάθμισμα της κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ, αλλά ένα νέο, μόνιμο μέτρο υπέρ των νησιών και των νησιωτικών επιχειρήσεων. Η επιχορήγηση του μέτρου προέρχεται από εθνικούς πόρους και αποτελεί ξεκάθαρα κίνηση αναδιανομής πόρων που προήλθαν από φόρους. Όσον αφορά το ΦΠΑ η κυβέρνηση μας μετά την έξοδο μας από τα μνημόνια έχει τη δυνατότητα να αναθεωρήσει το ύψος του.
Το ΜΙ αφορά όλα τα νησιά πλην Κρήτης, Εύβοιας και Λευκάδας και επιδοτείται η μεταφορά επιβατών, προϊόντων και καυσίμων από και προς τα νησιά. Δικαιούχοι είναι:
(1) Οι μόνιμοι κάτοικοι των νησιών, με φορολογική έδρα σε νησί. Ο αριθμός των εισιτηρίων θα δίνεται ανά άτομο αλλά κάθε μέλος του νοικοκυριού θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα εισιτήρια κάποιου άλλου μέλους αυτής. Για παράδειγμα, μία τετραμελή οικογένεια, σε νησί που δικαιούται από 3 εισιτήρια: 3×4 = 12 ανά νοικοκυριό.
(2) Οι αναπληρωτές και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί.
(3) Οι γιατροί.
(4) Το επικουρικό προσωπικό, για όσο εργάζονται σε νησί.
(5) Οι επιχειρήσεις εμπορίου, μεταποίησης, τουρισμού με κύρια έδρα τους νησί και είναι εγγεγραμμένες σε νησιωτικό επιμελητήριο.
Είναι ένα μέτρο που η διαφορά του κόστους θα πιστώνεται στον νησιώτη και το ποσό αυτό θα είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο.
Η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου έχει ήδη ξεκινήσει από 1/7/2018 σε 49 νησιά με καθολική εφαρμογή του από 1/1/2019.
IV. Υγεία
Στα χρόνια των μνημονίων η Κυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. άνοιξε ένα νέο νοσοκομείο στη Σαντορίνη, ενίσχυσε τα νοσοκομεία Σύρου και Νάξου με πλήρη κάλυψη των οργανικών τους θέσεων και δημιούργησε βάση αερομεταφορών του ΕΚΑΒ στη Σύρο, ένα αίτημα 30 και πλέον χρόνων των Κυκλαδιτών.
