Το Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε, στο Πολιτιστικό Κέντρο της Νάξου (πρώην Σχολή Ουρσουλινών), εσπερίδα με θέμα «Οι πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην καλλιέργεια της ναξιώτικης πατάτας. Αειφόρος γεωργία, προτάσεις και προοπτικές». Την εκδήλωση διοργάνωσε η Blue Star Ferries.
Στην εκδήλωση απηύθυνε τον ακόλουθο χαιρετισμό ο Δημήτρης Καπούνης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου:
«Κυρίες και κύριοι,
Συγχαίρω κατ’ αρχάς τη Blue Star Ferries γι’ αυτή την πρωτοβουλία που ανέλαβε, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Θυμάμαι ότι και πέρυσι τέτοια εποχή περίπου υλοποιήσατε το πρόγραμμα εταιρικής υπευθυνότητας της Attica Group “Πλέουμε Μαζί” στο νησί της Αμοργού, με άξονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας στην προστασία τού περιβάλλοντος.
Η αποψινή εσπερίδα στη Νάξο έχει ως θέμα τις πιθανές επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στην καλλιέργεια της ναξιώτικης πατάτας. Επίσης, θα ασχοληθεί με την αειφόρο, τη βιώσιμη δηλαδή, γεωργία.
-Πιθανές ή βέβαιες επιδράσεις;
-Για ποια αειφόρο γεωργία μιλάμε, με βάση τη μέχρι τώρα πορεία και την πολιτική που χαράσσεται και ασκείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη χώρα μας;
-Ποιες είναι οι προτάσεις και παρεμβάσεις των παραγωγών της πατάτας και της Ε.Α.Σ. Νάξου;
-Ποιες προοπτικές έχει αυτό το Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης, δηλαδή η ναξιώτικη πατάτα, η ναξιώτικη, το υπογραμμίζω, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα;
Σε αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσω να απαντήσω στο σύντομο χρόνο που έχω στη διάθεσή μου.
Λέξεις κλειδιά: Κλιματική αλλαγή, αειφόρος, δηλαδή διατηρήσιμη, γεωργία, προτάσεις, προοπτική.
Απαντώ:
–Οι προκλήσεις και επιδράσεις από την κλιματική κρίση είναι ορατές. Τις βιώνουμε σήμερα και καθημερινά. Η φετινή φθινοπωρινή σοδειά πατάτας στη Νάξο είναι πολύ φτωχή, λόγω κυρίως της ανομβρίας, αλλά και της αύξησης των άλλων συντελεστών παραγωγής της.
–Για τη βιώσιμη γεωργία: Τα νησιά μας με τον μικρό κλήρο και τα αυξημένα κόστη παραγωγής έχουν πρόβλημα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Δυστυχώς, η νησιωτικότητα και τα ιδιαίτερα μέτρα που υπαγορεύει, έχει μείνει, σε μεγάλο βαθμό, στα χαρτιά της ΕΕ και της ελληνικής πολιτείας.
–Οι προτάσεις μας: Αν είχαμε εισακουστεί και είχε έγκαιρα, από χρόνια ολοκληρωθεί το Φράγμα Τσικαλαριού με τα υδρευτικά δίκτυά του, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Ή θα είχε ελαχιστοποιηθεί. Νέοι παραγωγοί θα έμεναν στο νησί και θα αυξανόταν το αγροτικό εισόδημα. Επομένως επείγει η επίσπευση κατασκευής του. Καλοδεχούμενη η προχθεσινή υπόσχεση του πρωθυπουργού στην παραλία της Νάξου, κατά την υπογραφή της σύμβασης δημιουργίας του Ταμείου Απανθρακοποίησης των Νησιών, για την επίσπευση λύσης του προβλήματος, αλλά 15 χρόνια τώρα μόνο υποσχέσεις και δεσμεύσεις ακούμε. Επίσης, τα απολύτως αναγκαία υδρευτικά δίκτυα να μη μείνουν στα σχέδια, γιατί χωρίς αυτά το έργο είναι δώρο άδωρο.
Αυτό βέβαια το έργο πρέπει να ενταχθεί σε μια συνολική πολιτική για την κλιματική προσαρμογή και την αντιμετώπιση του υδρευτικού-αρδευτικού προβλήματος σήμερα και στο μέλλον, με δέσμη μέτρων (τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων, μικρά φράγματα κλπ.). Το Ισραήλ και άλλες άνυδρες χώρες της Εγγύς Ανατολής παρέχουν άφθονη τεχνογνωσία σε αυτό. Αλλά και βορειοευρωπαϊκές χώρες δίνουν καινοτόμες λύσεις για τις καλλιέργειες που δεν αξιοποιούμε.
Εδώ μπαίνει το θέμα της υπεύθυνης ενημέρωσης των αγροτών και της λειτουργίας του ΚΕΓΕ στη Νάξο, που κι αυτό καρκινοβατεί.
Επίσης η ολοκληρωμένη εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου είναι αναγκαία..
–Ποιο είναι το μέλλον της ναξιώτικής πατάτας ύστερα από αυτά; Δεν θα έλεγα ότι είναι ρόδινο, αν δεν λυθούν σύντομα τα προβλήματα που ανέφερα.
Δεν είναι μόνο η ξηρασία, η ανομβρία. Είναι, όπως είπα, και άλλοι ανασταλτικοί παράγοντες. Τα κόστη των εισροών, των παραγωγικών μέσων, των αναλωσίμων, έχουν αυξηθεί υπερβολικά, έτσι ώστε η τιμή να μην αντέχει σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που επιτρέπει την εφαρμογή ειδικών συμφωνιών της Ε.Ε. με τρίτες χώρες, που παράγουν, για διάφορους λόγους, πιο ανταγωνιστικά.
Οι ευκαιρίες για ένα βιώσιμο γεωργικό μέλλον είναι θολές, καθώς και η Κ.Α.Π. από το 2027, όπως σχεδιάζεται σήμερα, θα περιοριστεί δραστικά για πολλούς λόγους.
H Ε.Α.Σ. Νάξου έχει αποδείξει ότι αγωνίζεται τεκμηριωμένα, με συνέπεια και σθένος για τη λύση των προβλημάτων όλων των ναξιωτών παραγωγών του πρωτογενούς τομέα, αλλά και για την προβολή του νησιού μας γενικότερα, μέσω των προϊόντων του, ειδικά της γραβιέρας και της πατάτας. Αγωνίζεται φυσικά και για τη λύση των προβλημάτων των παραγωγών των άλλων νησιών μας και για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό συνολικά του πρωτογενούς τομέα.
Δεν είναι μόνο η αξιοποίηση κεντρικών, πανελλήνιων και τοπικών μέσων ενημέρωσης. Αυτή είναι, αν θέλετε, η μαζική προβολή της δραστηριότητας και των διεκδικήσεων και προβλημάτων μας. Υπάρχουν, όμως, πίσω από κάθε δημοσιότητα:
– επεξεργασμένες θέσεις και προτάσεις
-υπομνήματα και επαφές με την πολιτεία
-αξιοποίηση των καλών πρακτικών στην ΕΕ και σε άλλες περιοχές της χώρας μας
-συνεργασία με συνεταιριστικούς φορείς άλλων ευρωπαϊκών χωρών και συμμετοχή σε κοινές δράσεις, πρωτοβουλίες και προγράμματα.
-συμμετοχή σε εκθέσεις και διαγωνισμούς
Δεδομένου ότι κοινοτικοί, δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι θα κινητοποιηθούν για την πράσινη ακτοπλοΐα και τις λιμενικές υποδομές (2 δις μέχρι το 2028), επισημαίνουμε και τη δική σας ευθύνη στη διαμόρφωση των ναύλων και τη λειτουργία του μεταφορικού ισοδύναμου.
Πάντα υπάρχει ένας λόγος να ταξιδέψεις, λέει η διαφήμισή σας.
Πάντα, όμως, υπάρχει ένας λόγος να αναβάλλεται η λύση ενός προβλήματος.
Χρειάζεται μια κοινή, συνεκτική, βιώσιμη και διεκδικητική ναξιακή πολιτική για τον πρωτογενή τομέα, πριν αυτός πνιγεί από τα τουριστικά κύματα, τον αθέμιτο ανταγωνισμό και την παρατεταμένη ξηρασία.
Σας ευχαριστώ».
