Αποδέκτες:
- Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου κ. Χριστιάνα Καλογήρου
- Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργο Χατζημάρκο
- Δήμαρχο Λέσβου κ. Σπύρο Γαληνό
- Δήμαρχο Σάμου κ. Μιχάλη Αγγελόπουλο
- Δήμαρχο Κω κ. Γιώργο Κυρίτση
- Δήμαρχο Λέρου κ. Μιχάλη Κόλια
- Δήμαρχο Χίου κ. Μανώλη Βουρνούς
Αγαπητή / έ,
Αποφάσισα να σας αποστείλω και συγχρόνως γνωστοποιήσω δημόσια την παρούσα επιστολή με σκοπό να διευκρινίσω ορισμένα ζητήματα που έχουν τεθεί στο δημόσιο διάλογο.
Αφορμή είναι η δημόσια ανακοίνωση των 5 δημάρχων, αλλά όχι μόνο. Βασική αιτία είναι ένα πλήθος φημών, δημόσιων και υπόγειων λόγων και δημοσιευμάτων που εσκεμμένα ή όχι διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα.
Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα τα καθήκοντα του Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής προσπάθησα, προσπαθώ και θα προσπαθώ κάτω από οιεσδήποτε συνθήκες να είμαι σε συνεννόηση με τους θεσμικούς φορείς και παράγοντες, αλλά και τους τοπικούς φορείς και στα 5 νησιά και ιδιαίτερα με τις περιφερειακές και δημοτικές αρχές. Από την αρχή τόνισα πως δεν χρειάζεται πάντοτε να συμφωνούμε, αλλά είναι αναγκαίο να έχουμε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας, γιατί χειριζόμαστε ένα σημαντικό θέμα με παγκόσμιες, ευρωπαϊκές και πατριωτικές διαστάσεις. Ένα θέμα όπου, κατά την άποψή μου, δεν χωρούν μικροπολιτικές αντιπαραθέσεις και αφηγήσεις που επιδιώκουν άλλους στόχους εκτός από τη διαχείριση του προσφυγικού – μεταναστευτικού .
Επισκέφθηκα και τα 5 νησιά, συνομίλησα μαζί σας, με εκπροσώπους τοπικών φορέων, αλλά και επιτροπές κατοίκων. Εξ αρχής έκανα καθαρό πως στόχος μας είναι η αποσυμπίεση των νησιών. Στις 2 Μαΐου, στο Περιφερειακό Αναπτυξιακό Συνέδριο Βορείου Αιγαίου ως ΥΜΕΠΟ παρουσιάσαμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο «αποφόρτισης» αλλά και ενίσχυσης των νησιών.
Έκτοτε, ψηφίστηκε στη Βουλή νέος νόμος (15 Μαΐου), επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες εξέτασης αιτημάτων ασύλου, αυξάνουμε το ανθρώπινο δυναμικό των υπηρεσιών μας, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει αυξήσει την ασφάλεια των ΚΥΤ, ολοκληρώσαμε τις διαδικασίες αποζημιώσεων των κατοίκων της Μόριας και του Χαλκειούς, υπογράφηκε και εκκινεί το έργο του βιολογικού καθαρισμού της Μόριας (μαζί με 4 υποέργα), προχωρούν οι διαδικασίες για το αποχετευτικό της Λέρου και το ίδιο διάστημα (Μάρτιος – Ιούνιος 2018) 7048 πολίτες τρίτων χωρών είτε μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα (ευάλωτοι και δικαιούμενοι διεθνούς προστασίας), είτε επεστράφησαν με βάση την κοινή δήλωση ΕΕ – Τουρκίας, είτε επεστράφησαν οικειοθελώς στις χώρες καταγωγής τους.
Έχουμε τονίσει πως η επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου είναι ο κύριος τρόπος «αποσυμπίεσης» που θα υλοποιείται είτε με μεταφορά σε κατάλληλους χώρους στην ενδοχώρα και πολιτική πίεση για ανακατανομή σε όλα τα κ – μ της ΕΕ, είτε με επιστροφές οικειοθελείς ή με βάση την «Kοινή Δήλωση».
Εξαρτόμαστε πάντα από τις ροές, όμως και σε αυτό το επίπεδο έχει επιτευχθεί μείωση.
Πρόσφατα, όπως είναι γνωστό, έγινε η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. Στο ίδιο διάστημα ανακοινώθηκε και με ΠΝΠ έγινε πράξη η διατήρηση του καθεστώτος χαμηλού ΦΠΑ στα 5 νησιά.
Έκτοτε είτε από άγνοια, είτε από αντιπολιτευτική διάθεση όσων θεωρούν ότι το πολιτικό τους αφήγημα ηττάται, άρχισε ένας κύκλος ευφάνταστων σεναρίων που θέλει τη δημιουργία νέων ΚΥΤ στα νησιά σε αντάλλαγμα του χαμηλού ΦΠΑ κλπ. Απλώς ψέματα.
Η διατήρηση του καθεστώτος χαμηλού ΦΠΑ στα 5 νησιά, έρχεται να προστεθεί στο «μεταφορικό ισοδύναμο», στον διπλασιασμό των πόρων για αναπτυξιακά έργα και στην αύξηση των προγραμμάτων ειδικών τοπικών έργων γιατί αναγνωρίζουμε την ιδιαιτερότητα της νησιωτικής ζωής, τον σημαντικό ρόλο των νησιών στην οικονομία και την ασφάλεια της χώρας, αλλά και το ειδικό βάρος που δέχονται. Αναγνωρίζουμε σημαίνει πως αναλαμβάνουμε και το χρέος αποσυμπίεσης τους από το βάρος και όχι βέβαια προσθέτουμε επιπλέον.
Όσον αφορά στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής και την συμφωνία Ελλάδας – Γερμανίας – Ισπανίας θέλω να τονίσω τα εξής:
Κανένα συμπέρασμα της Συνόδου και καμία Συμφωνία δεν αφορά στα νησιά μας. Η κατάσταση παραμένει και θα παραμείνει ως έχει. Ένα ΚΥΤ στην Λέσβο, ένα στην Χίο, ένα στην Σάμο, ένα στην Κω και ένα στην Λέρο. Αυτά δηλαδή που υπάρχουν και ο στόχος είναι να αποσυμπιεστούν. Οτιδήποτε άλλο είναι ψέμα.
Όσον αφορά στην Συμφωνία επανενώσεων οικογενειών προς Γερμανία και επανεισδοχών από Γερμανία έχω επίσης να τονίσω τα εξής: Οι επανενώσεις οικογενειών προσφύγων από την Ελλάδα στην Γερμανία και οι επανεισδοχές υπηκόων τρίτων χωρών που μελλοντικά θα καταγραφούν στην Ελλάδα και παρατύπως θα βρεθούν στην Γερμανία αφορούν αποκλειστικά διαδικασίες και κέντρα της ενδοχώρας και όχι των 5 νησιών . Ακόμη πιο καθαρά : κανείς δεν θα πάει απευθείας από τα νησιά για να επανενωθεί με την οικογένεια του στη Γερμανία και κανείς δεν θα επιστραφεί από την Γερμανία στα ελληνικά νησιά.
Τα δημοσιεύματα περί 1000 επιστροφών στην Σάμο (την περασμένη εβδομάδα ανέφεραν 5000) ή περί δημιουργίας νέων ΚΥΤ είναι εσκεμμένα ψευδή, όπως τερατωδώς ψευδείς είναι δηλώσεις ή φημολογίες ανθρώπων που έχουν δημόσιο λόγο.
Ειδικότερα για την Σάμο:
Το υπάρχον ΚΥΤ (πρώτη φορά το επισκέφθηκα το 2009) παρ’ολες τις προσπάθειες δεν είναι καλό ακόμη και όταν αποσυμπιεστεί. Η Ελλάδα έχει αναλάβει την υποχρέωση να βελτιώσει την κατάσταση. Με επίσημη επιστολή μου προς το Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Σάμου πρότεινα να εξευρεθεί νέος χώρος για την δημιουργία ΚΥΤ, δυναμικότητας έως 1200 ατόμων που θα αντικαταστήσει το υπάρχον.
«Αντικαταστήσει» σημαίνει πως το νέο ΚΥΤ θα λειτουργήσει μόνο και μόλις το υπάρχον ΚΥΤ σταματήσει την λειτουργία του. Το δε υπάρχον, σε συμφωνία με το ΥΠΕΘΑ, θα αποδοθεί σαν χώρος στον Δήμο Σάμου.
Τί μπορεί πραγματικά να συμβεί. Είτε ο Δήμος Σάμου να υποδείξει χώρο ή χώρους ή το ΥΜΕΠΟ να προτείνει στον Δήμο Σάμου και στην Αντιπεριφέρεια χώρο ή χώρους. Επειδή κάθε υπεύθυνος φορέας (ή άνθρωπος) δεν προτείνει κάτι που δεν έχει, το ΥΜΕΠΟ έχει απευθυνθεί σε Υπουργεία ή σε άλλους δημόσιους φορείς, ώστε να συντάξει την πρόταση του. Είναι όμως εξίσου πιθανόν αυτές οι ενέργειες να αποτύχουν αν ο δήμος, η αντιπεριφέρεια και οι τοπικοί φορείς διαφωνούν. Εν τοιαύτη περιπτώσει, το ΚΥΤ (και το αντίστοιχο «βάρος») θα παραμείνει στο Βαθύ, (με αντίστοιχη ευθύνη των τοπικών θεσμών), όπου πέραν της «αποσυμπίεσης» θα γίνει ότι είναι τεχνικά και ανθρωπίνως δυνατόν ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση.
Αγαπητοί, υπήρξα αναλυτικός για να μην αμφιβάλλει κανείς για τις προθέσεις και τις ενέργειες του Υπουργείου.
Θα εξακολουθήσουμε να είμαστε σε επικοινωνία και να συνεννοούμαστε. Κατανοώ το έργο που επωμίζεστε και τις δυσκολίες που έχετε. Πιστεύω πως με πνεύμα συνεργασίας μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με επιτυχία.
Με εκτίμηση,
Ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής
Δημήτρης Βίτσας
