Είχε παλιά στο χωριό ο παππούς μου ένα γαϊδουράκι, που το θεωρούσαμε όλοι (χωρίς υπερβολές) μέλος της οικογένειας. Αρρώσταινε το γαϊδουράκι, αρρωσταίναμε κι εμείς. Ήταν μέλος της οικογένειας όχι μόνο γιατί αγαπούσαμε τα ζώα ανέκαθεν στο σπίτι μας, αλλά γιατί με τον «τρόπο» του βοηθούσε όπως όλοι μας, να κάνουμε τις καθημερινές μας δουλειές. Είχε δηλαδή το ρόλο του. Ποιος ήταν αυτός;.
Το πατρικό μου σπίτι βρισκόταν σε δυσπρόσιτο σημείο χωρίς πρόσβαση στον κεντρικό δρόμο του χωριού. Δεν χωρούσε ούτε αυτοκίνητο, ούτε άλλο μεταφορικό μέσο για να μεταφέρουμε τα προϊόντα που με μόχθο καλλιεργούσαμε στα χωράφια και έπρεπε να τα αποθηκεύσουμε στο κατώι το σπιτιού. Να ο ρόλος του λοιπόν! Ελιές, λάδι, αλεύρι, ότι χρειαζόταν το σπίτι μας για να βγάλει τη χρονιά «αναλάμβανε» ο γαϊδαράκος με την καθοδήγησή μας να τα μεταφέρει. Θυμούμαι ελάχιστα τον παππού και πολύ περισσότερο τον πατέρα μου να «μιλάει» στο γαϊδαράκο , να «καλαμπουρίζει» μαζί του, κι άλλες φορές πάλι, να του «κακιώνει» γιατί δεν ακολουθούσε τις εντολές του. Κι όσο ο γαϊδαράκος «γαϊδουρινά» επέμενε να μην κάνει αυτό που έπρεπε, τόσο «κάκιωνε» ο παππούς. Όσο χρόνια έζησα σ αυτό το σπίτι, όσο έζησα κοντά στην παππού και τη γιαγιά, δε θυμάμαι ούτε μια φορά να κακομεταχειρίστηκαν το ζωντανό. Αυτό το ζωντανό, που επίσης σήκωνε πάνω στο σαμάρι τον παππού ή τη γιαγιά για να πάνε στο χωράφι. Αυτή ήταν η δουλειά του. Μετά καθόταν στη σκιά κάτω από τη μουριά, όσο ο παππούς και η γιαγιά δούλευαν «από ήλιο σε ήλιο». Δροσερό νεράκι, το φαΐ του, και το βράδυ, δρόμο πάλι για το χωριό…
Ξέρεις πόσες φορές άκουσα κι εδώ στη Σαντορίνη, ότι παλιά οι δάσκαλοι και τα παιδιά πήγαινα στο σχολείο καβάλα στα γαιδουράκια; Ξέρεις πως η Σαντορίνη κάποτε ήταν τόπος που πέρασε δύσκολα και το μόνο εισόδημα των κατοίκων ήταν τα λίγα λεφτά που έβγαζαν από τα σταφύλια τη ντομάτα και τη φάβα που με τον ίδιο τρόπο όπως στο χωριό μου κουβαλούσαν τα γαϊδουράκια;. Ξέρεις πόσοι Σαντορινιοί ακόμα είναι ξενιτεμένοι μετά το σεισμό, ή ακόμα, επειδή πολλοί δεν έμεναν στον κάμπο αλλά στα «βράχια» δε μπορούσαν να ζήσουν τις οικογένειές τους; Όλα αυτά και πολλά ακόμα που αν δεν τα ζήσεις, ή αν δεν τα μάθεις από πρώτο χέρι δε μπορείς να τα ξέρεις, θα πρέπει να τα λάβεις υπόψιν σου. Επιπλέον, θα πρέπει να λάβεις υπόψιν σου ότι η εξαίρεση δεν αποτέλεσε ποτέ κανόνα. Όποιος κακοποιεί ζώο, πρέπει να τιμωρείται. Η Σαντορίνη όμως, δεν κατοικείται από άξεστους, λαμόγια, αλήτες, όπως κάποιοι τους αποκαλούν. Κατοικείται από πολιτισμένους ανθρώπους στην πλειοψηφία τους, αλλά… ανάμεσά τους υπάρχουν κι αυτοί που πρέπει να διδαχτούν πολιτισμό και ήθος. Πρέπει να διδαχθούν πως η βία, λεκτική ή σωματική, προς άνθρωπο ή ζώο ΔΕΝ είναι πολιτισμός. Θέλεις όμως φίλε ή φίλη κι εσύ, πριν χρησιμοποιήσεις άσχημους, απίστευτους χαρακτηρισμούς για έναν ολόκληρο τόπο, να καθίσεις στο τραπέζι και να βοηθήσεις προς αυτή την κατεύθυνση;
Όσα γράφονται απευθύνονται προς όλους. Ντόπιους ή μη, φιλόζωους ή μη, αιρετούς ή απλούς πολίτες. Με τις βρισιές κανείς, ποτέ δε μπόρεσε να διδάξει πολιτισμό.
