Α) ΕΝΩΣΗ Σ.Θ.Π. << ΕΝΩΣΗ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ >> ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ
ΣΕ ΙΣΧΥΡΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ Ν. 4384/2016
Είναι γνωστό ότι η Ένωση διέπεται από τις διατάξεις του αναγκαστικού Νόμου 359/1947
και των εκάστοτε συνεταιριστικών νόμων που ισχύουν. Η Ένωση ως αναγκαστική διατηρήθηκε
με τους νόμους 1541/1981 , 2169/1993 , 2810/2000 και τελευταία με τον 4384/2016.
Ο αναγκαστικός αυτός νόμος 359/1947 προέβλεπε αναγκαστική εγγραφή των φυσικών μελών
(έστω και για ελάχιστα μέτρα χωραφιού ή αμπελώνα και ανάλογης μικρής παραγωγής) στους
τοπικούς συνεταιρισμούς των χωριών αλλά και αναγκαστική παράδοση της παραγωγής των
τουλάχιστον το 25% . Ακόμη προέβλεπε (άρθρο 11) εισφορές επί των εξαγομένων προιόντων από
την νήσο Θήρα και Θηρασία και την απόδοση τους από τις τελωνειακές αρχές ως πόροι του
ταμείου της αναγκαστικής Ένωσης Σ.Θ.Π.
Η αναγκαστική αυτή μορφή της Ένωσης λειτούργησε για αρκετά χρόνια επ’ ωφελεία της
οργάνωσης αλλά κυρίως των παραγωγών φυσικών μελών της.
– Όταν η συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και ο βιοπορισμός
τους ήταν από τη αξία της παραγωγής των.
– Όταν η πλειονότητα των τοπικών εμπόρων – εργοστασίων τομάτας – οινοποιών και οινέμπορων
εκβιαστικά έπαιρναν τα προιόντα των παραγωγών σε εξευτελιστικές τιμές.
– Όταν ποτές δεν είχαν χρήματα στο χέρι οι παραγωγοί για να αγοράσουν τα αναγκαία για την
επιβίωση τους (λάδι – αλεύρι – ζάχαρη – ζυμαρικά – ρύζι κλπ.) οι έμποροι τους χρέωναν τα διπλά
στο τεφτέρι.
– Όταν ποτές δεν είχαν χρήματα στο χέρι οι παραγωγοί για να καλύψουν τα καλλιεργητικά
έξοδα τους (λιπάσματα – θειάφι κλπ.).
– Όταν τα δέκα περίπου ιδιωτικά εργοστάσια τομάτας έκλεισαν από τους ιδιοκτήτες τους γιατί
δεν ήταν ανταγωνιστικά τα προιόντα τομάτας.
– Όταν τα 3 σχετικά μεγάλα οινοποιεία (Χρυσού – Κορωνιού – Βενετσάνου ) και αρκετές μικρές
κάναβες σταμάτησαν για πολλά χρόνια να παραλαμβάνουν σταφύλια καθ’ όσον δεν μπορούσαν
να πωλήσουν τα παραγόμενα κρασιά τους.
– Όταν στα πέτρινα χρόνια κανείς δεν ενδιαφερόταν τι θ’ απογίνει η παραγωγή των παραγωγών
και πως θα επιβιώσουν αυτοί.
– Όταν ο σχετικά εύκολος δρόμος ήταν να ξενητευτούν με εσωτερική μετανάστευση στον
Πειραιά – Αθήνα και να δουλέψουν βιομηχανικοί εργάτες ή στην οικοδομή.
– Όταν γι’ αυτούς που δεν ήθελαν να ξενητευτούν και έμειναν στον τόπο τους , η ζωή τους
ήταν ένας καθημερινός αγώνας δρόμου για την επιβίωση τους.
Στα πέτρινα αυτά χρόνια και μέχρι περίπου το 1995 η Ένωση με την αναγκαστική της μορφή
ήταν ένα βάλσαμο , ήταν το μοναδικό στήριγμα για μικρούς και μεγάλους παραγωγούς.
– Αφού λειτουργούσε το μοναδικό εργοστάσιο τομάτας στο νησί και παραλάμβανε αναγκαστικά
όλη την παραγωγή τομάτας των παραγωγών (περίπου 1.500 τόνους) με μεγάλο κίνδυνο της μη
πώλησης των μεταποιημένων προιόντων .
– Αφού αναγκαστικά παραλάμβανε όλη την παραγωγή σταφυλιών για οινοποίηση (περίπου 7.000
με 8.000 τόνους) και μίσθωνε τα εγκατελειμένα ιδιωτικά οινοποιεία της Σαντορίνης για να
αποθηκεύσει τα κρασιά που δεν πωλούνταν. Μέχρι την Πάτρα – Κόρινθο και Πύλο είχαν
μεταφερθεί τα απούλητα κρασιά.
– Αφού αναγκαστικά υπερδανειζόταν από την Αγροτική τράπεζα η Ένωση (με υπέρογκο επιτόκιο
μέχρι και 24% ) για να πληρώσει στους παραγωγούς την αξία των σταφυλιών και της τομάτας για
να μπορέσουν και αυτοί να επιβιώσουν στους δύσκολους αυτούς καιρούς. Εξασφαλίζοντας
σ’ όλους τους παραγωγούς ένα ελάχιστο εισόδημα.
– Αφού μεριμνούσε η Ένωση και με την εγγύηση της κάθε χρόνο οι παραγωγοί να παίρνουν καλλιεργητικά δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο από την Αγροτική τράπεζα.
– Αφού μεριμνούσε η Ένωση και διέθετε σ’ όλους τους παραγωγούς βασικά είδη διατροφής
σε πολύ χαμηλές τιμές. Καθώς και αγροτικά εφόδια (λιπάσματα-θείφι-ζωοτροφές κλπ.).
– Αφού από το 1985 και μετά κατάφερε να πωλήσει τα απούλητα κρασιά κακής ποιότητας
πολλών χρόνων και να εξωφλήσει τα δάνεια της στην Αγροτική και να προχωρήσει μπροστά.
Κατάφερε ν΄ αναβαθμίσει την ποιότητα των παραγομένων προιόντων της. Κατάφερε να
δημιουργήσει επώνυμα κρασιά και να τα κάνει διεθνώς γνωστά (ΝΥΚΤΕΡΙ – ΑΣΣΥΡΤΙΚΟ – ΒΙΝΣΑΝΤΟ).
Κατάφερε να ιδρύσει και να λειτουργήσει σε περίοπτη θέση το νέο σύγχρονο οινοποιείο της ,
με το οινοτουριστικό του κέντρο. Κατάφερε να δώσει υπεραξία στην τιμή των σταφυλιών
και οι παραγωγοί να έχουν ένα καλό εισόδημα. Κατάφερε προσθετικά οι παραγωγοί να έχουν
ένα αξιοσέβαστο ποσό από τις επιδοτήσεις που φρόντισε γι΄ αυτό η ένωση.
Και άλλα πολλά …………………………….
ΣΗΜΕΡΑ και ειδικότερα από το 1995 και μετά δεν έχει πλέον έννοια η διατήρηση της
αναγκαστικής μορφής της Ένωσης στην μορφή που είναι . Ίσως κάνει και ζημιά σ΄ αυτήν
και στους συνειδητούς συνεταιριστές παραγωγούς.
– Γιατί με την άνοδο του τουριστικού ρεύματος οι κατά κύριο επάγγελμα παραγωγοί που
ο βιοπορισμός τους προέρχεται από την καλλιέργεια των χωραφιών και των αμπελιών είναι
μετρημένοι στα δάχτυλα για κάθε πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό.
– Γιατί πλέον το 80% των μικρών και μεγάλων παραγωγών το βιοποριστικό τους επάγγελμα
είναι άλλο από αυτό του αγρότη (ξενοδόχοι – καταστηματάρχες – υπάλληλοι κλπ.).
– Γιατί τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια οι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί των χωριών είναι
εντελώς αδρανείς και είναι συνεταιρισμοί σφραγίδες. Υπάρχουν για να υπάρχει η Ένωση.
– Γιατί τα εκατοντάδες εγγεγραμμένα φυσικά μέλη , λόγω της αναγκαστικής μορφής , και λόγω
της ανόδου του βιοτικού τους επιπέδου κανένα ενδιαφέρον δεν έχουν για τον συνεταιρισμό τους.
Με ανυπέρβλητη δυσκολία συμπληρώνονται τα αναγκαία διοικητικά – εποπτικά συμβούλια και
όχι μόνο. Αναγκαία φυσικά μέλη για την συγκρότηση των συνεταιρισμών σφραγίδες
14 χωριά Χ 10 άτομα το ελάχιστο = 140 συνειδητούς συνεταιριστές .
Άτομα που με δυσκολία ευρίσκονται κάθε φορά που πρέπει να γίνουν εκλογές.
– Γιατί οι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί δεν έχουν πλέον εδώ και χρόνια καμία δραστηριότητα ,
όπως παλαιότερα που από τις αποθήκες τους έκαναν διάφορες εργασίες (συγκέντρωση τομάτας – σταφυλιών , διανομή λιπασμάτων – πατατόσπορου , διανομή και διαχείριση των ειδών βιοτικής
ανάγκης , διαχείριση των καλλιεργητικών δανείων κλπ) εκτός των εκλογικών διαδικασιών που
και αυτές γίνονται με τεράστια δυσκολία .
– Γιατί με την αξιοποίηση των κρασιών από την Ένωση και την εμπορική επιτυχία τους με το
όνομα Σαντορίνη , κίνησε το ενδιαφέρον άλλων οινοποιών (μύρισε ψοφίμι και μαζεύτηκαν τα
κοράκια) που κατέκλισαν το νησί (20 περίπου οινοποιεία) , ενώ παλαιότερα όχι μόνο δεν είχε ενδιαφερθεί κανένας νέος οινοποιός να στήσει οινοποιείο και αυτοί που είχαν τα οινοποιεία
εδώ τα εγκατέλειψαν. Αποτέλεσμα είναι να γίνεται ένα μπάχαλο με την συγκέντρωση των
σταφυλιών και να μην δύναται η οργάνωση να κάνει έγκαιρα το πρόγραμμα οινοποίησης και
εμπορικού προσανατολισμού για την κάλυψη των εμπορικών υποχρεώσεων της αλλά και την
ανάπτυξη της.
– Γιατί δεν μπορεί να καρπώνονται όλοι οι παραγωγοί τα οφέλη που προσφέρει η Ένωση
είτε παραδώσουν τα σταφύλια τους στην οργάνωση είτε όχι και μάλιστα απρογραμμάτιστα.
Τα οφέλη δεν είναι καθόλου ασήμαντα :
α) Η διαχρονική σιγουριά της παραλαβής της όποιας ποσότητας μικρής ή μεγάλης και όχι
τα πυροτεχνήματα των Χ ευρώ ανά κιλό από τους ιδιώτες χωρίς να αναφέρουν για
πόσους τόνους θα δώσουν την τιμή αυτή πχ. για 50-100 τόνους.
Για τα υπόλοιπα σταφύλια κουβέντα.
β) Η περαιτέρω αξιοποίηση και η προβολή των κρασιών της Σαντορίνης και κατά συνέπεια
η προβολή των αμπελώνων της Σαντορίνης.
γ) Η μέριμνα και η διαχείριση των αμπελώνων από φυσικές καταστροφές και η
αποζημίωση των παραγωγών από τον ΕΛΓΑ χωρίς κανένα κόστος για τις υπηρεσίες
της οργάνωσης .
δ) Η μέριμνα και η διαχείριση των επιδοτήσεων (Εθνικών – Ευρωπαικών) αμπελώνων και
χωραφιών μέχρι την είσπραξη τους από τους παραγωγούς χωρίς κανένα κόστος για τις
υπηρεσίες της οργάνωσης (το 2017 οι παραγωγοί εισέπραξαν από επιδοτήσεις 1.650.000 ευρώ) .
ε) Η μέριμνα και η διαχείριση των αγροτικών εφοδίων (λιπάσματα κλπ.) σχεδόν στο κόστος
τους προς τους παραγωγούς.
ζ) Η μέριμνα και η διαχείριση των αναγκαίων ζωοτροφών – πατατόσπορου κλπ σχεδόν στο
κόστος τους προς τους παραγωγούς.
η) Και άλλα ……………………………
Το κυριότερο όλων είναι εάν ω μη γέννετο κάτι στραβώσει στο μέλλον και εξαφανιστούν πάλι
οι ιδιώτες οινοποιοί , το βάρος πάλι θα πέσει στις πλάτες του συνεταιριστικού κινήματος.
Άλλωστε και οι εκάστοτε κυβερνήσεις γι’ αυτό θέλουν τους συνεταιρισμούς , για να βάζουν
πλάτη στα δύσκολα και ιδίως όταν οι ιδιώτες λακίζουν.
– Γιατί ορισμένα βασικά άρθρα του αναγκαστικού νόμου 359/1947 , όπως τροποποιήθηκε με
με τον 2857/1953 , άρθρο 4 ‘’ περί υποχρεωτικής παράδοσης της παραγωγής των παραγωγών
και της επιβολής προστίμου στους μη παραδίδοντες αυτήν στην Ένωση ‘’ και το άρθρο 11
‘’ περί των πόρων της Ένωσης με την εισφορά επί των εξαγομένων προιόντων από το νησί ‘’.
Και τα δύο αυτά βασικά άρθρα ουδέποτε εφαρμόστηκαν και ούτε είναι δυνατόν να εφαρμοστούν.
– Γιατί το βασικό άρθρο 8 του καταστατικού των αναγκαστικών συνεταιρισμών και το άρθρο 7
του καταστατικού της Ένωσης ΄΄περί υποχρεώσεων των μελών και επιβολής ποινικής ρήτρας‘’,
ουδέποτε εφαρμόστηκαν στο σύνολο τους και ουδέποτε εφαρμόστηκε η επιβολή της ποινικής
ρήτρας.
– Γιατί η συνεταιριστική συνείδηση έχει πέσει πολύ χαμηλά τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα
τα ασυνείδητα μέλη να λειτουργού σε βάρος της οργάνωσης και των συνειδητών μελών.
Αφού καρπώνονται όλα τα οφέλη της οργάνωσης σε βάρος των υπόλοιπων μελών και
Χλευάζουν – δυσφημούν από πάνω το συνεταιριστικό κίνημα. Λέγοντας μάλιστα με στόμφο
πολλοί ότι εμείς πληρώσαμε για να είναι εκεί που είναι η Ένωση. Δραχμή δεν έδωσε ποτές
κανένας τους για την ύπαρξη και ανάπτυξη της (εκτός της συνεταιριστικής μερίδας των 50 ευρώ
των τελευταίων ετών). Η αποφασιστικότητα – εργατικότητα , η συνεταιριστική συνείδηση των
εκάστοτε διοικήσεων και μερικών υπαλλήλων αυτής μαζί με την καταστατική ευθύνη των
φυσικών μελών ήταν αυτά που έφεραν την Ένωση εδώ που είναι και με δυνατότητα ακόμη
μεγαλύτερης ανάπτυξης της.
– Και άλλα γιατί μπορούν να καταγραφούν ………………………………….
Μετά απ’ όλα τα παραπάνω γίνεται πασιφανές ότι η συγχώνευση των Πρωτοβάθμιων
Συνεταιρισμών και η μετατροπή τους σ’ ένα ΙΣΧΥΡΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ
σε αντικατάσταση της σημερινής αναγκαστικής Ένωσης Σ.Θ.Π. κρίνεται αναγκαία σήμερα για
να μπορέσει ν’ ανταπεξέλθει στον δύσκολο ανταγωνισμό , να λειτουργήσει χωρίς εμπόδια ,
να εδραιωθεί ως μία σύγχρονη συνεταιριστική οργάνωση και να μπορέσει να αναπτυχθεί
ακόμη περισσότερο προς όφελος των συνειδητών παραγωγών μελών της και της τοπικής
κοινωνίας εν γένει.
Τα οφέλη από την συνένωση αυτή εξόφθαλμα είναι :
- Η ελεύθερη συμμετοχή των φυσικών μελών στον νέο ισχυρό Ελεύθερο Πρωτοβάθμιο
Συνεταιρισμό . Αυτό σημαίνει ότι θα ξεχωρίσουν αμέσως τα συνειδητά από τα ασυνείδητα
μέλη.
- Η πλήρης εφαρμογή των νόμων και του καταστατικού του συνεταιρισμού σχετικά με
τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών.
- Η τυπική και νόμιμη λειτουργεία όλων των οργάνων διοίκησης του συνεταιρισμού.
- Η ομαλή και συντονισμένη λειτουργεία της διοίκησης του συνεταιρισμού.
- Η έγκαιρη προετοιμασία της οργάνωσης για την εμπορική αντιμετώπιση των παραγόμενων
Προιόντων. Αφού έγκαιρα θα γνωρίζει από τους συνειδητούς παραγωγούς μέλη της την προς
παραλαβή ποσότητα πρώτης ύλης (σταφύλια) .
- Η αναβάθμιση και προβολή ακόμη περισσότερο των παραγομένων κρασιών και η επέκταση
ενδεχομένως και σε άλλα προιόντα (πχ. προιόντα ελιάς – οινοπνεύματα κλπ.).
- Ο βραχυπρόθεσμος και μακροπρόθεσμος προγραμματισμός των παραγόμενων προιόντων
και η επιλογή έγκαιρα της ανάλογης εμπορικής πολιτικής.
- Η σταθερή και μελετημένη ανάπτυξη της οργάνωσης και σ’ άλλα αντικείμενα εκτός των
προιόντων γής (πχ. υπηρεσιών και άλλων επιχειρήσεων ).
- Τα οφέλη από την λειτουργία του νέου ισχυρού Πρωτοβάθμιου Συνεταιρισμού θα τα
καρπώνονται άμεσα πλέον μόνο τα συνειδητά μέλη του συνεταιρισμού και όχι όπως τώρα.
- Θα προστατευθεί – αξιοποιηθεί η ακίνητη περιουσία των σημερινών πρωτοβάθμιων
Συνεταιρισμών που σήμερα απλά υπάρχει.
- Οι φορολογικές απαλλαγές – οι οικονομικές ενισχύσεις και τα κίνητρα που δίδει ο ν. 4384/2016
άρθρο 29 καθώς και η δυνατότητα που δίδει ο νόμος αυτός άρθρο 29 παράγρ. 6 για πρόσθετη οικονομική ενίσχυση στων υπό συγχώνευση συνεταιρισμών από τους υπουργούς.
Κλείνοντας την συνοπτική περιγραφή μου για την αναγκαία πλέον μετατροπή της
Ένωσης σε ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ για να απαγκιστρωθεί η οργάνωση
από τις αγκυλώσεις της αναγκαστικής μορφής της (ο κύκλος του αναγκαστικού νόμου
359/1947 έχει κλείσει πλέον ) που την διέπουν , είναι ένα εγχείρημα που θέλει δουλειά ,
πειστικότητα , επιμονή και όραμα για τον μελλοντικό ισχυρό συνεταιρισμό της Σαντορίνης.
Πρέπει ν’ ανασκουμπωθούν όλες οι συνεταιριστικές δυνάμεις του νησιού και να βοηθήσουν.
Θα αντιδράσουν προφανώς πολλοί γιατί πλέον τα οικονομικά συμφέροντα στο νησί είναι
μεγάλα και αχόρταγα. Όμως η ισχυροποίηση της σημερινής Ένωσης όπως αναφέρεται
παραπάνω , η επέκταση και σ’ άλλα αντικείμενα δράσης για να μπορεί να στηρίζει οικονομικά
τα προιόντα γής των παραγωγών που είναι και ο κύριος σκοπός του συνεταιρισμού, θα είναι ιστορική και καθοριστική για την περαιτέρω ανάπτυξη του συνεταιριστικού κινήματος στο νησί
ή όχι.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Με μοναδικό στόχο την διαχρονική διατήρηση των όσων έχει πετύχει μέχρι σήμερα η Ένωση
και την περαιτέρω ανάπτυξη της, θα πρέπει με νηφάλιο τρόπο να μελετηθεί εάν θα πάμε σ’ ένα συν/σμό
πρωτοβάθμιο Ελεύθερο ή σε Συγχώνευση των υπαρχόντων Αναγκαστικών Συν/σμών με αρκετές
τροποποιήσεις του Ν 359/47. Πρέπει να ληφθεί υπόψη και να μην ξεχνάμε ότι συνεταιριστές στη Σαντορίνη
που το κύριο επάγγελμα τους δεν ήταν του αγρότη προσέφεραν τα μέγιστα ως Πρόεδροι της Ένωσης.
Ενδεικτικά αναφέρονται : Νοητάκης Αθαν. , Ρούσσος Γεώργιος, Αλεφραγκής Λουκάς , Σκοπελίτης Μακ. Κλπ.
ΣΥΡΙΓΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
Σαντορίνη Σεπτέμβρης 2018
Αντιπρόσωπος συν/σμού Οίας
