Η διαχείριση και προστασία των χορτολιβαδικών εκτάσεων  αποτέλεσε μεγάλο και δυσεπίλυτο πρόβλημα για τη χώρα μας. Το δημόσιο θεωρεί τις εκτάσεις αυτές μαζί με τα δάση και τις δασικές εκτάσεις κατά τεκμήριο δημόσιες ως διάδοχο του τουρκικού δημοσίου (παράγραφος 3 του άρθρου 3 του Νόμου 998/79 και παράγραφος 3 του άρθρου 32 του Νόμου 4280/14 ΦΕΚ 159Α/8/8/2014).

Στο τεκμήριο του δημοσίου δεν εμπίπτουν  μεταξύ άλλων οι Περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων , της Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων , των Κυθήρων και  Αντικυθήρων καθώς  και η περιοχή της Μάνης.  Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας  σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις  σε πολύ αυστηρές  και συγκεκριμένες περιπτώσεις που καθορίζονται επακριβώς στο άρθρο 10 του Νόμου 3208/2003, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 43 του Νόμου 4280/2014.

Η αναγνώριση  κυριότητας ή άλλων εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί των χορτολιβαδικών εκτάσεων γίνεται  σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 8 του Νόμου 998/79 Συμβούλια  Ιδιοκτησίας Δασών, στις επιτροπές του άρθρου 7 του Νόμου 2308/1995(ΦΕΚ Α’ 114/95)  και στα πολιτικά δικαστήρια, παράγραφος  56  του άρθρου 32 του Νόμου 4280/2014,  κρίνονται  δε σύμφωνα με τις διατάξεις του Αναγκαστικού Νόμου 1539/1938 του  άρθρου 3 παράγραφος 7, όπως αυτή προστέθηκε με την  παράγραφο 2  του άρθρου 1 του Νόμου 3208/2003 ΦΕΚ Α303/2003, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.  Η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα και ατελέσφορη,  αφού για να ολοκληρωθεί χρειάζονται τουλάχιστον 15 χρόνια.

Με το Νόμο 4280/2014 του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, με Υπουργό τον κ. Μανιάτη, Αναπληρωτή Υπουργό τον κ. Ταγαρά και Ειδικό Γραμματέα τον κ. Αμοργιανιώτη, έγινε προσπάθεια να επιλυθεί σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα των χορτολιβαδικών εκτάσεων . Σύμφωνα με αυτόν, δεν υπάγονταν πλέον στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας οι χορτολιβαδικές εκτάσεις που εμφάνιζαν αγροτική μορφή στις αεροφωτογραφίες του 1945, ή, εφόσον αυτές δεν ήταν ευκρινείς,  του 1960. Στην κατηγορία αυτή ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία των νησιωτικών χορτολιβαδικών σήμερα εκτάσεων. Η διάταξη αυτή  έλυνε σε μεγάλο βαθμό  και το ιδιοκτησιακό πρόβλημα των εκτάσεων αυτών, αφού το Δημόσιο δεν προέβαλε  δικαιώματα επί αυτών.

Δυστυχώς, στη συνέχεια, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ καταργεί την ανωτέρω ρύθμιση και με το άρθρο 5  του Προεδρικού Διατάγματος 32/2016,  χορτολιβαδικές εκτάσεις θεωρούνται πλέον μόνο όσες φέρουν ποώδη βλάστηση και όχι όσες φέρουν φρυγανώδη βλάστηση, η οποία είναι κυρίαρχη στο κλιματοεδαφικό περιβάλλον της χώρας μας, και κυρίως στα νησιά μας. Και σαν να μην έφθανε αυτό, επειδή η φρυγανώδης βλάστηση   έχει εδαφοκάλυψη πάνω από 25%, οι εκτάσεις αυτές χαρακτηρίζονται πλέον ΔΑΣΗ, και κατά συνέπεια δημόσια δάση! Το απόλυτο παράλογο. Επιστημονικά ο διαχωρισμός αυτός και δεν ευσταθεί , αλλά και την κοινή λογική προκαλεί.

Είναι προφανές ότι η διάταξη αυτή πρέπει να αλλάξει. Κατά πόσο όμως αυτό είναι τώρα εφικτό, ενώ  έχουν ήδη αναρτηθεί και κυρωθεί  δασικοί χάρτες για την μισή έκταση της χώρας? Για να επιλυθεί αυτό το μείζον για τα νησιά μας πρόβλημα, είναι ανάγκη να διερευνηθεί η δυνατότητα θέσπισης μεταβατικών διατάξεων για κραυγαλέες  τουλάχιστον περιπτώσεις,  ώστε να δοθεί χρόνος για επανεξέταση του θέματος. Επίσης, στα νησιά όπου δεν έχουν ανταποκριθεί οι κάτοικοι και οι ημερομηνίες έχουν λήξει, θα πρέπει σε πρώτη φάση να δοθεί παράταση στην υποβολή αντιρρήσεων κατά του δασικού χάρτη. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει το ζήτημα αυτό να αντιμετωπιστεί με υπευθυνότητα και ευαισθησία, ώστε να δοθεί οριστική λύση σε ένα πρόβλημα που θέτει σε κίνδυνο την περιουσία των νησιωτών.

ΘΕΟΛΟΓΙΤΟΥ ΣΟΦΙΑ – ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΜΕ ΤΟ ΚΙΝΑΛ