Η Ελλάδα τοποθετείται στις χώρες που πλήττονται περισσότερο από τον υπερτουρισμό, όπως αποκαλύπτει ο πρώτος δείκτης υπερτουρισμού, που δημιούργησε η εταιρία συμβούλων διοίκησης Roland Berger, με βάση την ταξιδιωτική πλατφόρμα Evaneos, με τις πρώτες επιπτώσεις να αφορούν την απόσυρση της Μυκόνου και της Σαντορίνης από τις προτάσεις της Evaneos, από το 2025 και μέχρι νεωτέρας.
Στις χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από τον υπερτουρισμό περιλαμβάνονται η Κύπρος, ο Μαυρίκιος, η Ελλάδα και η Κροατία. Οι προορισμοί αυτοί γίνονται όλο και πιο ευάλωτοι στον υπερτουρισμό, καθώς ένας μέσος όρος του 25% του ΑΕΠ τους εξαρτάται από τον τουρισμό.
Ο πρώτος “Δείκτης Υπερτουρισμού”, ο οποίος αναλύει 70 από τους πιο πολυσύχναστους προορισμούς διακοπών στον κόσμο, επιδιώκει να αξιολογήσει το επίπεδο έκθεσής τους στους επισκέπτες.
Για να μετρηθεί ο βαθμός έκθεσης στον υπερτουρισμό, κάθε προορισμός βαθμολογείται από το 1 έως το 5 με βάση τέσσερα αντικειμενικά κριτήρια: τον αριθμό των διεθνών τουριστών ανά κάτοικο, τον αριθμό των διεθνών τουριστών ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, την εποχικότητα και την ωρίμανση της χώρας υποδοχής όσον αφορά τη βιωσιμότητα. Αυτό το τελευταίο κριτήριο αξιολόγησης λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως ο κοινωνικός αντίκτυπος της τουριστικής δραστηριότητας, η κατάσταση των υποδομών υποδοχής ή η ανάπτυξη των μεταφορών.
Μεταξύ των προορισμών που μελετήθηκαν, ο αντίκτυπος του υπερτουρισμού διακρίνεται σε κατηγορίες: τον παράκτιο τουρισμό, ο οποίος επηρεάζει τους μεγάλους ευρωπαϊκούς προορισμούς το καλοκαίρι, και τον αστικό τουρισμό.
Ο παράκτιος τουρισμός είναι η κατηγορία προορισμών που εκτίθεται περισσότερο στον υπερτουρισμό με μέση βαθμολογία 4 σε κλίμακα 5. Η αιτία είναι ο ιδιαίτερα υψηλός ρυθμός τουριστικών αφίξεων (από 3,2 έως 9,9 τουρίστες ανά κάτοικο) σε σχετικά μικρές (1.600 έως 8.000 τουρίστες ανά km2) και εύθραυστες περιοχές υποδοχής. Μεταξύ των χωρών που πλήττονται περισσότερο είναι η Κύπρος (4,4), ο Μαυρίκιος (4,2), η Ελλάδα (4) και η Κροατία (3,8).
Λόγω της ευαλωτότητας της Ελλάδας στη μαζική εισροή τουριστών, που επηρεάζει, επίσης, την ποιότητα ζωής του τοπικού πληθυσμού, η Evaneos ανακοίνωσε ότι δεν θα προσφέρει πλέον τη Μύκονο και τη Σαντορίνη τη θερινή περίοδο του 2025, παρότι η Ελλάδα ήταν ένας από τους κορυφαίους ταξιδιωτικούς προορισμούς σε πωλήσεις στην πλατφόρμα εφέτος.
Σύμφωνα με την Aurélie Sandler, συν-διευθύνουσα σύμβουλο της Evaneos, η απόφαση αυτή ελήφθη σε συνεργασία με τα τοπικά πρακτορεία της Evaneos, που γνωρίζουν από… πρώτο χέρι την πίεση που ασκεί ο υπερτουρισμός στα οικοσυστήματα και στους σπάνιους πόρους, όπως το νερό κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Το μέτρο επιδιώκει την καλύτερη εξισορρόπηση των τουριστικών ροών στα νησιά και την κατανομή των διαμονών στους μήνες Ιούνιο και Σεπτέμβριο.
Ενώ οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί προορισμοί μπορούν να φιλοξενήσουν υψηλή πυκνότητα τουριστών, υφίστανται ιδιαίτερα υψηλή ροή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε μεγάλο μέρος της επικράτειάς τους: έως και το 43% των αφίξεων επισκεπτών συγκεντρώνεται το τρίτο τρίμηνο στις χώρες αυτές.
Σε αυτούς τους προορισμούς περιλαμβάνονται η Ισπανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Γαλλία.
“Οι προορισμοί αυτοί πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να εφαρμόσουν μέτρα για την αποκατάσταση της εποχικότητας των αφίξεων, με την προώθησή τους την άνοιξη ή το φθινόπωρο, γεγονός που θα επέτρεπε την καλύτερη κατανομή των τουριστών σε βάθος χρόνου. Αυτό απαιτεί την ευαισθητοποίηση των ταξιδιωτών σχετικά με το πρόβλημα του υπερτουρισμού και από τους φορείς του τουρισμού να δράσουν με προσφορές που είναι πιο ευαίσθητες στην εποχιακή πίεση”, λέει η κα. Sandler.
Εν τω μεταξύ, η έρευνα καθόρισε το Μαρόκο, το Βιετνάμ, την Αίγυπτο και την Ισλανδία ως προορισμούς υπό επιτήρηση, όπου οι τουριστικές αρχές οφείλουν να παρακολουθούν τη χωρητικότητα και να εξετάζουν τη λήψη μέτρων.
