Ήταν απόγευμα Μεγάλης Πέμπτης, 5 Απριλίου 2007, ακριβώς έντεκα χρόνια πριν, όταν το κρουαζιερόπλοιο Sea Diamond της Louis Hellenic Cruises (και νυν Celestyal Cruises) με 1.163 επιβάτες και 391 άτομα πλήρωμα, προσέκρουσε σε χαρτογραφημένο ύφαλο μέσα στην Καλντέρα της Σαντορίνης. Μετά την αποβίβαση των επιβατών το Sea Diamond ρυμουλκήθηκε 2 ναυτικά μίλια νοτιότερα, 500 μόλις μέτρα από το λιμάνι του Αθηνιού όπου και εγκαταλείφτηκε, με αποτέλεσμα αυτό να βυθιστεί δεκατέσσερις ώρες αργότερα, τα ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής. Ακριβώς όπως τυχαίνει και φέτος, Μ. Πέμπτη, 5 Απριλίου 2018, θυμόμαστε τη μαύρη επέτειο του ναυαγίου, τους δύο Γάλλους επιβάτες που ακόμη αγνοούνται, το δύτη που έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια βιντεοσκόπησης και κάνουμε το θλιβερό απολογισμό των έντεκα ετών.
Από τότε πολλά ειπώθηκαν και πολλά γράφτηκαν. Έγιναν πολλές πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας από τους Θηραίους πολίτες, τόσο στη Σαντορίνη όσο και στην Αθήνα και δόθηκαν πάρα πολλές υποσχέσεις από τους πολιτικούς υπεύθυνους για τη διαχείριση του ναυαγίου. Συναντήσαμε Βουλευτές, Ευρωβουλευτές, αρχηγούς κομμάτων, και σχεδόν όλους τους υπουργούς ναυτιλίας που υπηρέτησαν μέχρι και σήμερα. Απευθυνθήκαμε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προκαλέσαμε πάμπολλες ερωτήσεις τόσο στο Ευρωκοινοβούλιο όσο και στην Ελληνική Βουλή. Έγιναν συνέδρια στη Σαντορίνη, δημιουργήθηκαν ομάδες εργασίας από τα συναρμόδια υπουργεία και τις αρχές προστασίας του πολίτη και του περιβάλλοντος. Συναντήσαμε από τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέχρι και το σημερινό Πρωθυπουργό, και όλες οι κινήσεις μας είχαν ένα και μόνο στόχο και σκοπό: την απαλλαγή μας από το τοξικό ναυάγιο του Sea Diamond, την ανέλκυση του ναυαγίου και την απομάκρυνσή του από την Καλντέρα της Σαντορίνης.
Δυστυχώς μάταια… Παρά το σύνολο των προσπαθειών μας εδώ και έντεκα χρόνια δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να πείσουμε την πολιτεία να πράξει το αυτονόητο: Να εφαρμόσει τη νομοθεσία του Ν.2881/2001 και να υποχρεώσει την πλοιοκτήτρια, που είναι πλήρως υπεύθυνη για τα ναυάγιο να ανελκύσει το Sea Diamond και να απαλλαγούμε από την καθημερινή ρύπανση που συνεχίζει να μας προκαλεί. Η πλοιοκτήτρια Louis Cruises χρησιμοποιεί κάθε δικονομικό τέχνασμα και κάθε δυνατότητα που της δίνει η Ελληνική Δικαιοσύνη προκειμένου να δημιουργεί καθυστερήσεις και να αποφύγει να πληρώσει για τη ζημιά που προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί. Εννέα χρόνια μας πήρε για να ολοκληρωθεί η δίκη για τις ποινικές ευθύνες του ναυαγίου του Sea Diamond. Και παρόλο που με την τελεσίδικη απόφαση 515/2016 του Αρείου Πάγου, αναγνωρίστηκε η ύπαρξη σοβαρής και εξακολουθητικής θαλάσσιας ρύπανσης που συνέβη και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα στη θαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης και κατ’ επέκταση η ανάγκη ανέλκυσης του ναυαγίου. Παρόλο που η Ελληνική Δικαιοσύνη αποφάσισε τελεσίδικα για την ενοχή του Πλοιάρχου του μοιραίου κρουαζιερόπλοιου αλλά και του Διευθυντή Επιχειρήσεων της συνδιαχειρίστριας εταιρείας Core Marine LTD. Παρόλο που σύμφωνα με το Νόμο 2881/2001 περί ανέλκυσης ναυαγίων, το ναυάγιο έπρεπε να είχε ανελκυστεί με έξοδα του πλοιοκτήτη και του ασφαλιστικού του οργανισμού, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια σε γειτονικά ευνομούμενα κράτη, εμείς είμαστε ακόμη χαμένοι στη μετάφραση μιας νομοθεσίας και ενός συντάγματος που υπάρχει αλλά κατά περίεργο τρόπο δεν εφαρμόζεται…
Σήμερα, στο Αστικό Εφετείο Πειραιώς, έντεκα χρόνια μετά, ακόμη προσπαθούμε μέσω πραγματογνωμόνων να αποφασίσουμε αν το ναυάγιο αποτελεί κίνδυνο για το φυσικό περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία ή όχι. Ακόμη προσπαθούμε να υπολογίσουμε αν ανελκύεται το πλοίο ή όχι και αν ναι, με πόσα χρήματα. Μετά την πρωτόδικη απόφαση 464/2014 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς – Τμήμα Ναυτικών Διαφορών, που διέταξε άμεση ανέλκυση του ναυαγίου με έξοδα της πλοιοκτήτριας και πληρωμή ως αποζημίωση 14 εκατομμυρίων ευρώ στο Δήμο Θήρας και το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, ασκήθηκε έφεση από την πλοιοκτήτρια και τέσσερα χρόνια μετά βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της υπόθεσης και ακόμη ψάχνουμε ποιος θα πληρώσει τη ζημιά που αποδεδειγμένα προκάλεσε η πλοιοκτήτρια μέσω των στελεχών της. Στην αντίστοιχη περίπτωση του Costa Concordia το 2012, στο νησί Giglio της γειτονικής Ιταλίας, η Ιταλικές αρχές υποχρέωσαν την πλοιοκτήτρια να ανελκύσει το ναυάγιο μέσα σε 14 μήνες και να πληρώσει περισσότερα από 1 δις ευρώ μέχρι και την ανακύκλωσή του στα ναυπηγεία της Γένοβα. Οι δικαστικές διαδικασίες ακολούθησαν μετά και προφανώς κατέδειξαν τους υπεύθυνους του ναυαγίου. Αυτά όμως γίνονται σε ευνομούμενα κράτη όπου υπάρχει πολιτική βούληση και οι νόμοι όχι απλά ψηφίζονται, αλλά εφαρμόζονται κιόλας…
Ως Θηραίοι Πολίτες έχουμε προσφύγει και στο Συμβούλιο Επικρατείας κατά του Ελληνικού Δημοσίου από το Μάρτιο του 2011. Μετά από δύο διαδοχικές συνεδριάσεις από την πενταμελή και επταμελή σύνθεση του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ, το Δεκέμβριο 2013 και το Μάϊο του 2017 αντίστοιχα, περιμένουμε ακόμη την απόφαση σχετικά με το αίτημά μας να προβεί η πολιτεία στις απαιτούμενες διαδικασίες για την ανέλκυση του Sea Diamond.
Έντεκα χρόνια μετά η Σαντορίνη συνεχίζει να μετράει τις πληγές της από το ναυάγιο του Sea Diamond. Όσο και αν πολλοί θέλουν να ξεχάσουμε το θέμα αυτό, όσο βαθιά και αν έχουν στείλει το πλοίο θέλοντας να το εξαφανίσουν από τα φώτα της δημοσιότητας και τα μάτια των εκατομμυρίων επισκεπτών της Σαντορίνης, όσο και αν υποστηρίζουν ότι το πλοίο δεν ρυπαίνει το νησί και ότι η ανέλκυσή του είναι αδύνατη, το φράγμα της ντροπής πάνω από το βυθισμένο Sea Diamond συνεχίζει καθημερινά να μας θυμίζει την ύπαρξή του και τα πετρελαιοειδή που αναδύονται είναι αρκετά για να μας θυμώνουν με τη αδιαφορία των κερδοσκόπων πλοιοκτητών και να ντρεπόμαστε για την περιβαλλοντική πολιτική που εφαρμόζουν οι εκλεγμένοι της πατρίδας μας.
Όλοι οι κάτοικοι του νησιού, αυτού του πρώτου παγκοσμίως τουριστικού προορισμού, της Σαντορίνης που κοσμεί την κορωνίδα της τουριστικής βιτρίνας και βιομηχανίας της Ελλάδας μας, της Σαντορίνης που αποφέρει σημαντικά μεγάλο μέρος στο ετήσιο ΑΕΠ της χώρας μας, ζητάμε από την Ελληνική Πολιτεία να προστατεύσει με σθένος το φυσικό περιβάλλον του τόπου μας, να εφαρμόσει το γράμμα του νόμου απέναντι σε αυτούς που τον καταπατούν, τον αψηφούν και τον φτύνουν κατάμουτρα μπροστά στα μάτια των απλών πολιτών που αγωνίζονται για το σήμερα και για ένα καλύτερο αύριο.
Ύστερα από τον εντεκαετή αγώνα του Θηραϊκού λαού, για άλλη μία φορά ζητάμε την πολιτική παρέμβαση και την ενεργό δράση των αρμοδίων Υπουργών αλλά και του ιδίου του Πρωθυπουργού της χώρας, προκειμένου να εφαρμοστεί η ισχύουσα νομοθεσία και οι αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης στο θέμα του ναυαγίου του Sea Diamond. Ζητάμε να ληφθούν επιτέλους οι κατάλληλες πρωτοβουλίες και αποφάσεις προκειμένου να ανελκυθεί το Sea Diamond και να απομακρυνθεί αυτή η οικολογική βόμβα που απειλεί με περιβαλλοντική καταστροφή την καλντέρα μας, το Αιγαίο μας αλλά και την εικόνα της πατρίδας μας σε όλο τον κόσμο. Όπως και ο ίδιος ο σημερινός Πρωθυπουργός έχει δηλώσει, «το Sea Diamond είναι άλλο ένα απομεινάρι της περιόδου των διαπλεκόμενων επιχειρηματικών συμφερόντων και της κρατικής αδράνειας» που απαιτεί την προσοχή όλων μας, για την αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Μετά τιμής,
Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών
για την Ανέλκυση του Κ/Ζ Sea Diamond
